Seksueel geweld
De wereld van Terra 7 is allesbehalve vredig. Volken zijn vijanden en gebruiken geweld tegen elkaar. Dat is niet alleen met wapens op een slagveld, maar vaak veel wreder. Waar ongelijkheid en onderdrukking is, is ook seksueel geweld.
Het is een van de meest duistere kanten van ons mens-zijn en het komt overal ter wereld voor. Zodra een groep een andere groep overheerst, gaat het mis. Er zit een perverse kant in de mens die altijd weer de kop op steekt en dus ook bij de bewoners op Terra 7. Je kunt je uiterlijk veranderen en met de beste bedoelingen een nieuwe samenleving willen stichten, vroeg of laat komt de menselijke aard weer boven.
Ik kan me niet voorstellen dat ik een ander op die manier geweld aan zou willen doen. Dat is niet alleen omdat ik een vrouw ben. Denk aan wat je nu hoort over IS-vrouwen die een grote rol speelden bij het seksueel misbruik van tot slaaf gemaakte Jezidi vrouwen. Vrouwen zijn op dit vlak geen heiligen. Als ik er over spreek met mannen in mijn omgeving dan kunnen zij het zich ook niet voorstellen. Toch zijn het hele gewone mannen die in de idiotie van een oorlog tot vreselijke misdaden instaat zijn. Het is iemands zoon of man. In een oorlog worden niet alleen slachtoffers ontmenselijkt, ook bij de daders is dat gebeurd.
Seksueel geweld bestaat, maar waarom er over schrijven? Dat heeft vooral te maken met hoe het verhaal van Terra 7 is ontstaan, namelijk tijdens de oorlog in voormalig Joegoslavië in de jaren-90. Die oorlog schokte me, vooral omdat het zo dichtbij was. Ook in Europa konden buren ineens vijanden worden en elkaar verschrikkelijke dingen aandoen. Verhalen over moorden, verminkingen en verkrachtingen kwamen bijna dagelijks langs. Ik wilde begrijpen hoe dat kon gebeuren en als een soort gedachtenexperiment bedacht ik een wereld op een andere planeet waarbij verschillende groepen steeds extremer werden en met elkaar in oorlog raakte. Er kwamen personages bij en Aardse wetenschappers, die zonder het te willen, betrokken raakte bij die wereld. Via hun ogen bekeek ik het conflict, maar al snel ook via die van de verschillende bewoners van de planeet zelf.
Geweld beschrijven is niet makkelijk en al helemaal niet bij seksueel geweld. In het eerste boek gaat het meer om ongewenste intimiteiten, maar in het tweede gaat het een stap verder. Daarin leer je Bridget kennen; een vrouw die getraumatiseerd is geraakt, onder andere door een verkrachting en bijna weer in zo’n situatie terecht komt.
In het derde boek breekt de oorlog echt uit, belanden belangrijke personages er middenin en krijgen zij ook met verschillende vormen van geweld te maken. Net als het tweede boek ga ik dit deel volledig opnieuw schrijven. Het wordt voor mij echt zoeken naar de juiste toon: geen sensatie, ook niet te afstandelijk, sommige dingen wel beschrijven en andere juist weer niet.
En wat heb ik uiteindelijk geleerd van mijn gedachtenexperiment over Terra 7? Vooral dat we allemaal een duistere kant hebben en instaat blijken afschuwelijke dingen te doen. In extreme situaties doen we extreme dingen. We hebben echter ook een enorme veerkracht. Er zijn altijd mensen die tegen alle tegenwerking in blijven vechten voor wat goed is. Die dat wat kapot is, weer willen maken. Zij zijn de hoop voor na de oorlog.
Deze column is verschenen in Celtica’s Magazine van november 2019.